Từ xưa đến nay, ông bà ta đã biết rằng dinh dưỡng là một trong những phương pháp cần thiết để giữ gìn sức khỏe, khắc phục bệnh tật, kéo dài tuổi thọ. Đối với những người phải chịu đựng những bệnh tật khác nhau, dinh dưỡng còn là một biện pháp hỗ trợ giúp tăng cường sức khỏe làm cho căn bệnh phục hồi nhanh chóng hơn. Còn đối với một số căn bệnh được gọi là “mãn tính” tức là kéo dài rất nhiều năm cho đến cuối đời như bệnh tiểu đường, cao huyết áp, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính…, biết cách dinh dưỡng hợp lý không chỉ có tác dụng hỗ trợ mà còn được xem là một biện pháp điều trị cần thiết giúp cho người bệnh có thể “sống chung hòa bình” với căn bệnh. Đặc biệt đối với bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, điều chỉnh dinh dưỡng được xem là một trong biện pháp điều trị không dùng thuốc có vai trò quan trọng trong việc tăng cường chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Suy dinh dưỡng khá thường gặp ở bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính
Bên cạnh các rối loạn về phương diện hô hấp, người bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính còn biểu hiện một số rối loạn khác như lo âu, trầm cảm, suy dinh dưỡng… Người ta nhận thấy khi bệnh càng diễn tiến đến những giai đoạn nặng thì người bệnh càng dễ bị suy dinh dưỡng hơn.
Nguyên nhân của suy dinh dưỡng ở người bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là do có sự mất cân bằng giữa cán cân cung cấp năng lượng và nhu cầu tiêu hao năng lượng, tức là sự mất cân bằng giữa cung và cầu. Ở người bình thường, luôn luôn có sự cân đối hợp lý giữa cung và cầu để giữ cho cơ thể luôn ở trạng thái ổn định, khi CẦU tăng thì CUNG cũng gia tăng để đáp ứng và ngược lại, CẦU giảm thì cơ thể cũng tự hạn chế để giảm CUNG. Ngược lại, ở người bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, người ta nhận thấy có hiện tượng TĂNG CẦU mà lại GIẢM CUNG.
Ngoài ra, còn có những yếu tố khác về kinh tế – xã hội có thể cũng góp phần làm giảm lượng thức ăn đưa vào cơ thể như thói quen ăn uống không đúng, không hợp lý, có những quan niệm sai lầm về thực phẩm và dinh dưỡng…
Như vậy nhu cầu tăng lên rất nhiều nhưng cung cấp không những không tăng mà lại còn bị giảm đi khiến cho cán cân năng lượng trong cơ thể bị mất quân bình nghiêm trọng và dẫn đến suy dinh dưỡng.
Suy dinh dưỡng có tác động xấu đến bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính
Ngược lại, khi đã bị suy dinh dưỡng thì chính tình trạng gầy ốm – suy dinh dưỡng này cũng có tác động xấu lên bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính: Suy dinh dưỡng làm cho bệnh nặng thêm vì:
Phòng chống suy dinh dưỡng là một biện pháp điều trị không dùng thuốc khá quan trọng
Như đã trình bày ở phần trên, suy dinh dưỡng rất thường gặp ở người bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, nhất là ở các giai đoạn nặng của bệnh. Suy dinh dưỡng làm nặng thêm diễn tiến của bệnh, vì vậy phòng chống suy dinh dưỡng là điều rất cần thiết giúp làm chậm sự tiến triển của bệnh. Nếu cô bác tập vận động theo hướng dẫn (Xem bài Vận động trị liệu trong BPTNMT), cô bác lại càng phải chú ý đến việc phòng chống suy dinh dưỡng nhiều hơn nữa. Cô bác nên thường xuyên theo dõi cân nặng của mình (hàng tháng) và lưu ý đi khám ngay khi nhận thấy có sụt cân kéo dài. Sử dụng thuốc giãn phế quản theo chỉ định của bác sĩ để giảm bớt sự tắc nghẽn trong phế quản là một cách để giảm CẦU. Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, bổ sung các thức ăn giàu năng lượng và uống đủ nước là những nguyên tắc căn bản quan trọng giúp cho người bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính có đầy đủ năng lượng cần thiết đối phó với tình trạng mất quân bình cán cân năng lượng của cơ thể.